Salvador DALİ


Ispanyol sürrealist ressam
Ispanyol sürrealist ressam

Salvador Domingo Felipe Jacinto Dalí y Domènech, kisaca Salvador Dalí (11 Mayis 1904 – 23 Ocak 1989), Ispanyol sürrealist ressam. Gerçeküstü eserlerindeki tuhaf ve çarpici imgelerle ünlenmistir. En iyi bilinen eseri olan Bellegin Azmi,ni 1931'de bitirmistir.



Dalí, ressamligin yani sira heykelcilik, fotografçilik ve filmcilikle de ilgilenmis, Amerikali animasyoncu Walt Disney ile beraber yaptigi Destino adli kisa çizgi film, 2003'te "en iyi kisa animasyon filmi" dalinda Oskar adayi olmustur.

Katalonya dogumlu olan Dalí, 711 yilinda Ispanya'yi fethetmis olan Magribiler'in soyundan geldigini iddia etmis, "süslü ve cafcafli olan herseye, lüks hayata ve dogu kiyafetlerine olan düskünlügünü" de "Arap kökeni"ne baglamistir.

Dalí hayati boyunca, sanatiyla oldugu kadar kadar eksantrik giyimi, davranislari ve sözleriyle de dikkat çekmis, bu durum kimi zaman, onun sanatini takdir edenleri de etmeyenler kadar usandirmistir.Bu davranislarin getirdigi kötü söhret, Dalí'nin genis kesimlerce taninmasini saglamis ve eserlerine duyulan ilgiyi artirmistir.

Hayati

Ilk yillar

 

Kendi portresi, 1921Dalí 11 Mayis 1904'te, Ispanya'nin Katalonya bölgesinde bulunan Figueres kentinde, Salvador Dalí i Cusí ve Felipa Domenech Ferres çiftinin ikinci çocugu olarak dünyaya geldi. Çiftin 1901 dogumlu ilk çocugu, Dalí'nin dogumundan tam dokuz ay on gün önce (1 Agustos 1903'te) sindirim yolu iltihabindan ölmüs, onun ismi olan Salvador da ikinci çocuga geçmisti. Ilk çocuklarinin küçük yasta ölmesini bir türlü kabullenemeyen Dalí çifti, küçük Dalí'nin yaninda sik sik ölmüs agabeyinden bahsediyor, ilk Salvador'un bir resmini yatak odalarinin duvarinda tutuyor, ve Dalí'yle beraber düzenli olarak ilk Salvador'un mezarini ziyaret ediyorlardi. Bu durum, Dalí'nin küçük yasta kendi kimligi konusunda karisiklik yasamasina sebep oldu. Sonradan, hiç tanimadigi agabeyi hakkinda "iki su damlasi gibi birbirimize benziyorduk, fakat yansimalarimiz farkliydi [...] o, herhalde benim fazla mutlak olarak tasarlanmis ilk versiyonumdu" diye yazacakti.

Dalí'nin babasi, sert ve otoriter karakterli bir noterdi. Annesi ise tam tersine sevecen ve anlayisliydi, ve oglunun resim konusundaki çabalarina destek veriyordu.Dalí üç yasindayken kizkardesi Ana María dogdu. Evin tek erkek çocugu olarak, annesi, kizkardesi, teyzesi, anneannesi ve bakicisindan sürekli ilgi gören Dalí, küçük yaslarindan itibaren simarik ve kaprisli bir karakter sergilemeye basladi.

1914'te annesinin destegiyle özel bir resim okuluna yazilan Dalí, 1919'da Figueres Belediye Tiyatrosu'nda ilk sergisini açti. Subat 1921'de ise çok sevdigi annesini meme kanserinden kaybetti. Annesinin ölümü hakkinda "hayatimda aldigim en büyük darbeydi. Ona tapardim [...] Ruhumun kaçinilmaz kusurlarini görünmez kilabilmesine hep güvendigim bir varligin kaybini kabullenemiyordum" diye yazacakti. Dalí'nin babasi, karisinin ölümünden kisa süre sonra baldiziyla evlendi.


Madrid, Paris ve ABD [degistir]1922'de Madrid'e tasinan ve buradaki San Fernando Güzel Sanatlar Okulu'na yazilan Dalí, ilk eserlerinde kübizm ve dadaizm etkileri gösterdi. Fransa ve Isviçre kökenli olan bu yeni akimlar, o siralar Madrid'de pek yaygin degildi, ve Dal&iac