Necati Cumali edebiyata yalin siirlerle ve güçlü Sabahattin Ali etkileri tasiyan hikayelerle girmis, giderek özgün bir soluk olusturmus usta bir Türk edebiyatçisidir.
1921 yilinda bugün Yunanistan sinirlari içinde bulunan Florina'da dogmus, ailesi 1923 Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi kapsaminda Türkiye'ye göç ederek Izmir'in Urla ilçesine yerlesmistir. Ortaögrenimini Izmir Atatürk Lisesi'nde (1938), yüksek ögrenimini ise Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde (1941) tamamlamistir. Ankara'da Toprak Mahsulleri Ofisi'nde (1941-1942), Güzel Sanatlar Genel Müdürlügü'nde (1945) çalismistir. Askerlik sonrasi Urla ve Izmir'de avukatlik ve memurluk yapmistir (1945-1957). 1957-1959 yillarinda Türkiye'nin Paris Büyükelçiligi Basin Ataseligi'nde çalismistir. 1959–1963 yillarinda Istanbul Radyosu'nda redaktörlük yapan Cumali, sonraki yillarda yasamini roman ve oyun yazarligi ile sürdürdü. 10 Ocak 2001 tarihinde yakalandigi karaciger kanserinden kurtulamayarak Istanbul'da hayata veda etti.
1940'lardan itibaren Varlik, Servet-i Fünun - Uyanis, Yeni Insanlik gibi dergilerde siirler yayimlamistir. Ilk kitabi "Kizilçullu Yolu" 1943 tarihlidir. Ikinci kitabi askerligi esnasinda terhisine yakin geçirdigi "zehirli sitma" hastaligi yüzünden gönderildigi hava degisikliginde yazilmis olan Harbe Gidenin Sarkilari'dir (1945). 1945 yilindan itibaren siir, öykü, roman ve tiyatro türlerinin hepsinde birden ürün veren Necati Cumali, zaman zaman deneme alanina da el atmistir.
Eserleri
Siir
1943 Kizilçullu Yolu,
1945 Harbe Gidenin Sarkilari,
1947 Mayis Ayi Notlari,
1951 Güzel Aydinlik,
1954 Denizin Ilk Yükselisi (Ilk üç kitabi ve yeni siirleri),
1955 Imbatla Gelen,
1957 Günes Çizgisi,
1968 Yagmurlu Deniz (Son iki kitabi ile yeni siirler),
1970 Basaklar Gebe,
1974 Ceylan Agidi,
1980 Aç Günes,
1981 Bozkirda Bir Atli,
1982 Yarasin Beyler.
Hikaye
1955 Yalniz Kadin,
1956 Degisik Gözle,
1962 Susuz Yaz, (Kitaba adini veren ilk öykü Metin Erksan tarafindan 1963'de beyaz perdeye aktarilmis ve büyük basari kazanmistir, ayrica oyunlastirilarak Istanbul Sehir Tiyatrolari'nda sahneye konulmustur (1968).
1969 Ay Büyürken Uyuyamam,
1976 Viran Daglar: Makedonya 1900,
1976 Kente Inen Kaplanlar.
Roman
1959 Tütün Zamani (Zelis adiyla 1971),
1973 Yagmurlar ve Topraklar,
1974 Aci Tütün,
1975 Ask da Gezer,
... Susuz Yaz.
Oyun
1959 Mine,
1959 Oyunlar I (Bos Besik, Ezik Otlar, Vur Emri),
1969 Oyunlar II (Susuz Yaz, Tehlikeli Güvercin, Yeni Çikan Sarkilar),
1969 Oyunlar III (Nalinlar, Masallar, Kaynana Cigeri),
1969 Oyunlar IV (Derya Gülü, Ask Duvari, Zorla Ispanyol),
1973 Oyunlar V (Gömü, Bakani Bekliyoruz, Kristof Kolomb'un Yumurtasi),
1981 Oyunlar VI (Mine, Yürüyen Geceyi Dinle, Is Karar Vermekte, Yarali Geyik).
Deneme
1971 Niçin Ask,
1976 Senin Için Ey Demokrasi,
1982 Etiler Mektuplari.
Günce
1987 Yesil Bir At Sirtinda
Ödülleri
1957 Sait Faik Hikaye Armagani (Degisik Gözle adli kitabiyla)
1969 Türk Dili Kurumu Siir Ödülü (Yagmurlu Deniz adli kitabiyla)
1984 Yeditepe Siir Ödülü (Bütün S