Vasıf ÖNGÖREN


Tiyatro Sanatçisi, Dramaturg, Yönetmen, Yazar.
Tiyatro Sanatçisi, Dramaturg, Yönetmen, Yazar.

Brecht'çi tiyatronun biçimsel özelliklerini, epik tiyatro yöntemini Türkiye'de ilk kez uygulayan dramuturg olan Öngören, 1958 yilinda Istanbul Üniversitesi Gençlik Tiyatrosu'nda tiyatro çalismalarina basladi. 1962’de Istanbul Üniversitesi Fizik Bölümü'nü yarida birakarak Berlin’e gitti.


Berlin'de Frei Üniversitat Theater Wissenschaft (Felsefe Fakültesi’nin Tiyatro Bilimleri) bölümüne yazildi ve Berliner Ensemble’da Manfret Wekwert’in reji çalismalarina katildi. Böylece, Epik Tiyatro'yu kaynagindan ögrenme olanagi buldu. Türkiye'ye döndükten sonra Ankara ve Istanbul tiyatrolarinda oyunculuk yapti.

1965 yilinda, daha sonra Almanya Defteri adiyla tekrar yazacagi, ilk oyunu Göç'ü yazdi. Bu oyun, Istanbul Uluslararasi Tiyatro Senligi'nde Gençlik Tiyatrosu tarafindan sergilendi. Ikincilik ödülü aldi.

1966–68 yillarinda askerligi sirasinda ünlü oyunu Asiye Nasil Kurtulur?'u yazdi. 1969'da Halk Oyunculari'nda profesyonel oyunculuk yapti, çesitli gazetelerde estetik, sanat, kültür sorunlari üzerine yazilar yazdi. Ayni sene Ankara Birligi Sahnesi'ni kurdu.

1970 senesinde Ankara Birligi Sahnesi'nde ona ülke çapinda bir ün saglayacak olan "Asiye Nasil Kurtulur?"u sahneledi. Oyun Rusça, Azerice, Kazakça, Yugoslavca ve Fransizca'ya çevrildi.

1971'de Brecht'in "Adam Adamdir" oyununu yönetti. "Göç" oyununu "Almanya Defteri" adiyla tekrar yazdi. "Asiye Nasil Kurtulur?" Istanbul'da Dostlar Tiyatrosu'nda oynandi.

12 Mart askeri darbesinden sonra Halil Ergün, Erdogan Akduman ve Mustafa Alabora ile birlikte ″gizli örgüt ″ kurmak suçuyla tutuklandi. Askeri mahkemece alti yil sekiz aya mahkum oldu. Iki yil cezaevinde kaldiktan sonra 1974 genel affiyla serbest kaldi. Hapishanede "Oyun Nasil Oynanmali?"yi yazdi.

1976'da Istanbul Birlik Sahnesi'ni kurdu. Brecht'in "Fasizmin Korku ve Sefaleti" ve "Sezuan’in Iyi Insani" oyunlarini yönetti.

1977'de "Zengin Mutfagi" oyununu ilk kez sahneledi. Oyun "Ismet Küntay Ödülü" dahil 4 ödül kazandi. Ayni sene kizi Asli Öngören'e adadigi masal kitabi "Masalin Asli"ni yazdi. Bu kitap 1978'de Almanya'da Almanca olarak basildi.

1979'da Nazim Hikmet'in "Memleketimden Insan Manzaralari" kitabindan oyunlastirdigi "1941-42’den Insan Manzaralari" adli oyunu Birlik Sahnesi'nde sahneledi. Ayni yil, "Oyun Nasil Oynanmali?" Ankara Sanat Tiyatrosu tarafindan sahnelendi.

1980 yilinda yurtdisina çikan Öngören, Bati Berlin ve Amsterdam'da çalismalarini sürdürdü. Hollanda'da yasayan Türk isçi ve ögrencilerden olusturdugu tiyatro Vasif Öngören Tiyatrosu olarak çalismalarini sürdürmektedir.

1984 yilinda Amsterdam’da ani bir kalp krizi sonucu 46 yasinda hayatini kaybetti.

Eserleri

 

Oyunlar



* Göç, 1965
* Asiye Nasil Kurtulur? , 1968
* Almanya Defteri,1971
* Oyun Nasil Oynanmali?, 1974
* Zengin Mutfagi, 1977

Masal


* Masalin Asli, 1977

Yayimlanan Eserleri


* Bütün Oyunlari, Boyut Yayinevi Boyut Tiyatro Dizisi, 1991
* Masalin Asli
o Masalin Asli 1 - Aydinliktan Karanliga, Evrensel Basim Yayim, 2007
o Masalin Asli 2 - Karanliktan Aydinliga, Evrensel Basim Yayim, 2007