Memduh Şevket ESENDAL


Türk Yazar
Türk Yazar

Rumeli göçmenlerinden bir çiftçinin oglu olarak, Çorlu'da 29 Mart 1883'de dogan Sevket Esendal, savas kosullari nedeniyle egitimini tamamlayamadi ve Edirne Rüstiyesi'ni terk etmek zorunda kaldi.

Çocuklugunda doktor olmak isteyen Esendal, babasinin ölümünden ve Balkan Savasi'nin çikmasindan sonra Istanbul'a gelmis, savas bitince yeniden Çorlu'ya dönmüstür. 1906`da 20 yaslarinda iken o zamanlar gizli bir dernek olan Ittihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olmustur. Esendal, Ittihat ve Terakki tarafindan Istanbul Teftis Kurulu'na çagrilmis (1908), bu tarihten sonra parti müfettisi olarak Anadolu ve Rumeli'yi yakindan görüp tanimak firsatini bulmustur.

1920`de TBMM hükûmetinin ilk orta elçisi olarak Azerbaycan'a gönderilmis Kurtulus Savasi sonunda yurda dönmüstür (1920-1924). O dönem iktidarinin hos karsilamadigi Meslek Gazetesi 'ni çikarmis (1925), Izmir Suikasti'nin iktidara muhaliflerini "tasfiye" olanagi vermesi üzerine 1926`da elçilik göreviyle yurtdisina gönderilmistir. Tahran (1926-1930) ve Kabil'de (1932-1938) elçi olarak bulundu. Elazig (1930-1932) ve Bilecik (1938-1950) milletvekili olarak T.B.M.M.'de görev aldi.

Daha sonra CHP Genel Sekreteri olmustur (1941 - 1945). Bu görevi sirasinda partinin gençlesmesine, 35'ler Hareketi'nin gelismesine destek olmus, daha sonra kendi istegiyle bu görevinden ayrilmistir (1945). Son yillarini öykülerini yazmak, yapitlarini derleyip kitaplastirmakla geçirmistir. Kabatas Erkek Lisesi'nde tarih ve cografya ögretmenligi görevinde bulunmustur.

Memduh Sevket Esendal 16 Mayis 1952'de Istanbul'da ölmüstür.

Üslubu 



Esendal'in edebiyatimiza getirdigi en önemli yenilik, ele aldigi konulari büyük bir sadelikle islemesidir. Bu konular, yine siradan insanlarin yasamlari etrafinda gezinir. Öykücülüge basladigi ilk yillarda, dilde sadelesmenin öncüsü olan Ömer Seyfettin'in izinden giden Esendal, ustalik dönemine eristiginde, hem Ömer Seyfettin'den, hem de kendi çagdaslarindan daha sade ve düzün bir dille yazmistir. Uslübunda Çehov'un etkileri açikça görülür. Hatta, bazi öyküleri, Çehov'dan yapilmis uyarlamalardir. Ancak bu etki, yazim tarzi, dildeki sadelik, kisilerin seçilisi ile sinirli kalir. Esendal, Çehov'un karamsar bakisini tekrarlamaz. Kendi deyisiyle; insanlara yasamak için ümit, kuvvet ve nese veren yazilardan hoslanir, insanlari yogunmus mutfak paçavrasina çeviren ve yeise düsüren yazilardan hoslanmaz.

Eserleri


* Anlasilmamis Bir Nokta
* Güzel Bir Ölüm
* Bir Haydut Kus
* Su Soyadi Konusu
* Küp Kirigi Pabuç Eskisi
* Geçmis Günler
* Yol Arkadaslari
* Doktor Savdur
* Gezide
* Bir Kucak Çiçek
* Kedi
* Aptal Memis
* Terbiyesi En Güç Hayvan
* Hatice
* Isin Dibi Bozulmus
* Hirsiz-Polis
* Tutkunluk
* Adim
* Bana Kaçik Derler
* Santa Kastello
* Nazirin Odacisi
* Gece Kusu
* Bugday Almaga Köye Gitmistik
* Konusma, Turan Hanim
* Ayasli ve Kiracilari

Öyküleri



* Bir Kucak Çiçek
* Bizim Nesibe
* Gödeli Mehmet
* Güllüce Baglari Yolunda
* Hava Parasi
* Ihtiyar Çilingir
* Kelepir
* Mendil Altinta
* Otlakçi
* Sahan